Zgodnie z definicją, staż pracy to łączna długość okresów zatrudnienia. Jest to kwestia niezwykle istotna w zakresie ustalania wymiaru przysługującego pracownikowi urlopu, prawa do dłuższego wypowiedzenia czy do emerytury. Do stażu wlicza się wszystkie okresy pracy na umowę o pracę, bez względu na to, na jakich zasadach została rozwiązana umowa. Okazuje się jednak, że nie tylko samo zatrudnienie ma ważny wpływ na nabywanie praw urlopowych. Warto wiedzieć, co wlicza się do stażu pracy oprócz wcześniejszego zatrudnienia.
Umowa zlecenie lub umowa o dzieło nie wlicza się do stażu pracy
Jest to zła wiadomość dla każdego, kto wcześniej pracował na umowach takich jak umowa zlecenie lub o dzieło. Nie są one wliczane do ogólnego stażu pracy, nawet jeśli były to umowy oskładkowane. W świetle przepisów Kodeksu Pracy, osoba zatrudniona na tej zasadzie nie pozostaje w stosunku pracy. Jeśli pracownik w ten sposób przepracował nawet 20 lat, zmieniając zatrudnienie i jego formę na standardową umowę o pracę, nie jest mu to liczone do ogólnego stażu. Jedynie zdobyte kompetencje czy kwalifikacje są brane pod uwagę, jednak one nie mają żadnego wpływu na ustalanie wymiaru przysługującego urlopu, nagród jubileuszowych czy praw do emerytury.
Szkoła liczy się do stażu pracy
Na szczęście do stażu pracy wlicza się czas edukacji, dlatego każdy zaczyna swoja pierwszą pracę, mając za sobą pewne „doświadczenie” zawodowe, które przekłada się raczej wyłącznie na prawo do urlopu wypoczynkowego. W przypadku ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej lub jej równorzędnej, pracownikowi nalicza się 3 lata stażu. Szkoła średnia doliczana jest w okresie trwania nauki, jednak może być to maksymalnie 5 lat. (Średnia szkoła zawodowa – 5 lat, liceum ogólnokształcące – 4 lata).
W przypadku ukończenia dodatkowo szkoły policealnej, w chwili rozpoczęcia pracy pracownik posiada 6 lat stażu, natomiast ukończenie studiów wyższych to 8 lat stażu pracy. Nie ma tu znaczenia, czy są to studia licencjackie, czy magisterskie. Jeśli pracownik ukończył studia doktoranckie, przysługują mu dodatkowe 4 lata stażu. Oczywiście warto pamiętać, że do stażu pracy wliczane są jedynie okresy nauki ukończonej – pracownik, aby naliczać mu staż pracy adekwatny do ukończonej szkoły, musi przedstawić świadectwo lub dyplom uzyskanych kwalifikacji.
Jakie inne okresy są liczone do stażu pracy?
Do stażu pracy wliczane są także inne okresy, między innymi takie, za które sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, jeśli ten ponownie podjął się zatrudnienia. Do stażu doliczany jest także okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim charakterze w gospodarstwie współmałżonka.
Do stażu można wliczyć także okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium, jeśli dana osoba została skierowana na kurs lub staż podnoszący kwalifikacje zawodowe przez odpowiedniego starostę. Do stażu pracy w Polsce można wliczyć także pracę podejmowaną za granicą, oczywiście o ile opierała się ona na pisemnej, zgodnej z obowiązującymi przepisami umowie. Do stażu pracy doliczany jest także czas odbywania służby wojskowej.
Dlaczego warto starać się o jak najdłuższy staż pracy?
Każdy pracownik powinien zadbać o to, by jak najlepiej udokumentować nie tylko posiadane kwalifikacje, ale także dotychczasowy staż pracy. Może się bowiem zdarzyć, że nawet kilka miesięcy mogą stanowić o stratach finansowych. Zazwyczaj staż pracy kojarzy się z prawem do dłuższego urlopu. Pracownicy którzy pracują do 10 lat, mają prawo do 20 dni urlopu w roku, osoby z wyższym stażem pracy – do 26 dni.
Oprócz tego staż pracy ma istotny wpływ na nabywanie praw emerytalnych, może być brany pod uwagę przy przydzielaniu premii, dodatków stażowych lub nagród jubileuszowych przez pracodawcę. Im dłuższy staż pracy, tym dłuższy jest również okres wypowiedzenia, co przekłada się na korzyści dla pracownika. Długość dotychczasowego zatrudnienia może mieć ponadto wpływ na odprawę dla pracownika. Warto gromadzić wszelkie świadectwa, dyplomy czy zaświadczenia, które mogą mieć wpływ na wymiar stażu pracy.
Dotyczy to w szczególności pracowników, którzy kilkanaście lub kilkadziesiąt lat już przepracowali – zakłady pracy upadają, archiwa mogą zginąć lub niemożliwe okazuje się dotarcie do nich. Znany jest niejeden przypadek, w którym pracownikowi okresy składkowe nie zostały wliczone do ogólnego stażu i uniemożliwiło mu to choćby nabycie prawa do wcześniejszej emerytury. Warto więc gromadzić wszelką dokumentację i świadectwa pracy.
