Rozpoczęcie nowej, a zwłaszcza pierwszej w życiu pracy, wiąże się z ogromnym stresem, niepewnością i strachem, a zarazem emocjom tym towarzyszy również radość z rozpoczęcia nowego etapu w życiu, możliwość zdobycia niezależności finansowej i osiągnięcie zamierzonego celu. Jednak przed rozpoczęciem pracy w nowym, nieznanym jeszcze zakładzie pracy warto z dokładnie dowiedzieć się co powinna zawierać umowa o pracę. Informacji takich warto zasięgnąć jedynie w sprawdzonych źródłach, na przykład w renomowanym biurze rachunkowym.
Wyróżniamy kilka typów umów o pracę, niektóre są mniej lub bardziej korzystne dla osoby rozpoczynającej karierę. Istotny jest też fakt iż praca na cały etat jest dużo korzystniejsza niż na połowę czy trzy czwarte etatu. Nie tylko ze względów finansowych, ale też z powodu przynależnych świadczeń. Pierwszym rodzajem jest umowa o pracę na czas określony, której cechą charakterystyczną jest to, iż zawiera ona z góry ustalony termin ustania stosunku pracy między pracodawcą a pracownikiem.
Taką umowę można przedłużyć, wypowiedzieć z zachowaniem wskazanego w piśmie okresu wypowiedzenia lub po prostu wraz z upływem terminu zakończyć pracę na konkretnym stanowisku. Kolejnym typem jest umowa na czas nieokreślony. Jest ona najbardziej korzystna dla pracownika, a okres wypowiedzenia jej uzależniony jest od okresu zatrudnienia u konkretnego pracodawcy, tak zwany zakładowy staż pracy. Zwykle w przypadku gdy umowa na czas określony zostaje przedłużana, może ona zostać zawarta następnie na czas nieokreślony. Następnym często spotykanym rodzajem umowy jest umowa na okres próbny, który musi trwać dłużej niż dwa tygodnie, ale też nie przekroczyć trzech miesięcy.
W tym przypadku umowę można przedłużyć lub na wypadek niedogodności wypowiedzieć już po upływie jednego tygodnia, bez obowiązku podania przyczyny wypowiedzenia. Oczywiście istnieje także wiele podtypów umów o pracę, które mogą zawierać utajone, nie do końca jasne dla pracownika informacje, często działające na niekorzyść zatrudnianej osoby, na przykład na wypadek choroby czy ciąży. Podstawową zasadą jest, iż umowę o pracę zawiera się na piśmie, w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron. W przypadku gdy została zawarta jedynie ustnie, pracodawca ma obowiązek niezwłocznie przedstawić ją sporządzoną na piśmie.
Umowa powinna w sposób jasny, czytelny i zrozumiały przedstawiać warunki pracy oraz obowiązki pracodawcy. Na piśmie powinna być zamieszczona data zawarcia umowy, rodzaj pracy, w przypadku umowy na czas określony termin kończący okres zatrudnienia, dokładny adres zakładu pracy, pieczątkę pracodawcy, kwotę wynagrodzenia za wykonywaną pracę, podstawowy wymiar czasu pracy oraz przede wszystkim datę jej rozpoczęcia.
Nie później niż w ciągu siedmiu dni pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, o wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego, obowiązującej pracownika jak i pracodawcę długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę, o regulaminie obowiązującym wszystkich pracowników w danym przedsiębiorstwie, oraz o sposobie informowania pracodawcy o nieobecności podwładnego w pracy.
Należy pamiętać o swoich prawach w czasie wykonywanej pracy, nie wykonywać dodatkowych, upokarzających prac, zleconych przez szefa, które nie są w zakresie podwładnego. Warto zapoznać się także z kodeksem prawa pracy, aktualnie obowiązującą kwotą minimalnego wynagrodzenia, regularnie korzystać z przysługujących przerw śniadaniowych czy też urlopów wypoczynkowych. Istotną informacją w przypadku pracujących kobiet jest fakt, iż nie może ona zostać zwolniona z pracy z powodu zajścia w ciążę.
W takim przypadku pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy jak i macierzyński, a wszelkie utrudnienia ze strony pracodawcy są niezgodne z prawem pracy. Każda osoba rozpoczynająca karierę w danym przedsiębiorstwie musi odbyć szkolenie z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a osoby mające kontakt z żywnością bądź podejmujące pracę w placówkach medycznych również posiadać aktualną książeczkę zdrowia.
Pracownik raz na pewien okres czasu musi również odbyć wizytę kontrolną u lekarza medycyny pracy, aby potwierdzić swoją zdolność i predyspozycję do wykonywanego zawodu. Za taką wizytę lekarską opłatę zazwyczaj uiszcza pracodawca. Każdy zakład pracy musi także spełniać normy bezpieczeństwa i przejść pozytywnie kontrolę z zakładu Państwowej Inspekcji Pracy, a w razie jakichkolwiek zastrzeżeń w trybie ekspresowym zastosować się do wskazanych uwag i zaleceń.
