Staż pracy to temat, który rodzi wśród wielu ludzi mnóstwo pytań i wątpliwości. Nie każdy jest w stanie jednoznacznie powiedzieć, w jaki sposób prawidłowo należy obliczać staż pracy. Zasadniczo w firmach zajmują się tym tematem pracownicy działu zarządzania zasobami ludzkimi. Ale, tak czy inaczej, warto także samemu wiedzieć, w jaki sposób liczy się staż pracy, co się do niego zalicza.
Może to mieć duże znaczenie w przypadku ubiegania się w przyszłości o różnego rodzaju świadczenia, jakie przysługują pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Ogólnie rzecz biorąc termin staż pracy używany jest wielokrotnie w kodeksie pracy. W dużym skrócie można go zdefiniować jako sumę wszystkich okresów zatrudnienia w ciągu całego życia zawodowego, jak również kilku okresów specjalnych, które pracą nie były, ale również wliczają się do stażu pracy.
Wiele osób w dzisiejszych czasach zatrudnianych jest na podstawie umowy zlecenie lub umowy dzieło. Od kilku lat sytuacja zaczyna ulegać zmianie i pracodawcy, w obliczu coraz bardziej restrykcyjnych przepisów, coraz częściej decydują się na zaproponowanie umowy pracę. Jeśli jednak ktokolwiek miał do czynienia z wyżej wspomnianymi formami zatrudnienia to ma wątpliwości czy umowa zlecenie wlicza się do stażu pracy.
Podobne pytania pojawiają się odnośnie umowy o dzieło
Niestety zgodnie z przepisami, jakie aktualnie obowiązują w prawie polskim nie jest to możliwe. Jeśli więc dana osoba przez kilka lat pracowała na umowie zlecenie lub o dzieło to tych kilka lat nie może zostać doliczonych do jej lat pracy. Jest to dla wielu osób sytuacja bardzo trudna, ponieważ okresy takiego zatrudnienia u niektórych osób były jedynymi. Może się to okazać sporym problemem za kilka czy kilkanaście lat, kiedy taka osoba znajdzie się w wieku emerytalnym.
W świetle aktualnie obowiązujących przepisów, aby móc przejść na emeryturę i otrzymywać świadczenie emerytalne należy mieć co najmniej 15 lat stażu pracy. Wiele osób niestety może mieć trudności z udokumentowaniem takiej ilości przepracowanych lat. Może także im nie pomóc fakt, że istnieje kilka tak zwanych okresów specjalnych, które także zwiększają staż pracy.
Jednym z bardziej istotnych okresów specjalnych jest czas poświęcony na edukację. Rodzaj ukończonej szkoły wpływa na ilość lat, jakie z tego tytułu dołączone zostaną do stażu pracy. I tak na przykład, jeśli dana osoba ukończy jedynie zasadniczą szkołę zawodową to już na starcie przyznaje się jej 3 lata do stażu pracy. W przypadku ukończenia średniej szkoły zawodowej, czyli technikum, przysługuje już 5 lat do stażu pracy. Ukończenie średniej szkoły ogólnokształcącej umożliwia doliczenie do stażu pracy 4 lat.
Jeśli nauka była kontynuowana w szkole policealnej to po jej ukończeniu staż pracy wynosi z tego tytułu 6 lat. Najwięcej dolicza się w przypadku osób, które postanowią kontynuować naukę w szkołę wyższą i ją ukończą składając pracę dyplomową. Dzięki temu do ich stażu pracy dolicza się 8 lat. Przy czym nie ma znaczenia, czy były to 3-letnie studia na poziomie licencjackim lub inżynierskim, czy też 5-letnie studia magisterskie. W przypadku studiów doktorskich oraz uzyskania tytułu doktora można sobie zapewnić dodatkowe 2 lata do stażu pracy.
Inne okresy, które można wliczać do stażu pracy to na przykład urlop wychowawczy. Jest to forma bezpłatnego urlopu, z jakiego może skorzystać kobieta, kiedy urodzi się jej jedno lub więcej dzieci. W przypadku urodzenia jednego dziecka są to 3 lata urlopu, które można wykorzystać od razu w całości lub też w częściach, zanim dziecko ukończy 6 lat.
Istnieją tutaj pewne odstępstwa, jeśli chodzi o urodzenie więcej niż jednego dziecka. Za każde kolejne dziecko ten okres ulega przedłużeniu o kilka tygodni. Tak czy inaczej, kobieta przebywająca na urlopie wychowawczym i sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem lub dziećmi nie musi się martwić, ponieważ ten okres jej życia zostanie doliczony do jej stażu pracy.
Mnóstwo emocji jest związanych z faktem, że do stażu pracy nie jest zaliczany okres prowadzenia własnej jednoosobowej działalności gospodarczej. Dla wielu osób jest to duży problem, ponieważ mimo tego, że jest to okres oskładkowany, to w przypadku zamknięcia działalności i zdecydowania się na podjęcie pracy, nie mogą liczyć na żadne uprawnienia wynikające z większego stażu pracy.
W lepszej sytuacji są osoby, które pozostają bez pracy i nie osiągają żadnych dochodów. Czas, w którym osoba była zarejestrowana w urzędzie pracy jako bezrobotna będzie wliczany do stażu pracy.
